Tác dụng của Vitamin B5 trong mỹ phẩm

Vitamin B5 trong mỹ phẩm (Axit Pantothenic) vốn đã rất quen thuộc trong các sản phẩm cấp nước, phục hồi. Nhưng liệu còn điểm sáng nào của hoạt chất này mà bạn chưa biết? Bài viết này sẽ cho bạn câu trả lời.

Tổng quan về Vitamin B5

Vitamin B5 (Acid Pantothenic) là một loại vitamin tan trong nước, có mặt trong rất nhiều loại thực phẩm, thịt, rau, ngũ cốc, các loại đậu, trứng và sữa. Vitamin B5 được phát hiện vào cuối năm 1931 bởi Roger J. Williams với tác dụng kích thích sự tăng sinh tế bào trong nấm men.

Sau đó người ta tiếp tục tìm hiểu và nghiên cứu thì càng khám phá ra nhiều công dụng quan trọng khác của Vitamin B5 với sức khoẻ và làn da.

Đối với cơ thể, Vitamin B5 giúp:

– Duy trì chức năng của gan và hệ thần kinh
– Giữ cho đường tiêu hóa khỏe mạnh
– Sản xuất các tế bào hồng cầu để máu cung cấp oxy trên khắp cơ thể
– Duy trì làn da, mắt và tóc khỏe mạnh

Không chỉ dừng lại ở đó, Vitamin B5 còn là một hoạt chất giữ ẩm, phục hồi vô cùng hiệu quả. Nó bao gồm các dạng sau đây:

– Dạng panthenol: L-panthenol, D-panthenol (hay đc dùng hơn vì có nhiều nghiên cứu hơn)
– Dạng alcol
– Dạng muối (Calcium pantothenate)

Vitamin B5 trong mỹ phẩm xuất hiện nhiều trong các sản phẩm chăm sóc da dưới dạng panthenol và alcol, sau khi hấp thụ vào da sẽ chuyển hóa thành dạng acid (Pantothenic acid).

Đó có lẽ là những thông tin bạn đã nghe rất nhiều về tác dụng của Vitamin B5 trong mỹ phẩm. Phần tiếp theo sẽ là những điều mới hơn cùng các nghiên cứu thú vị về hoạt chất này, cùng đọc tiếp nhé!

Cơ chế tác động và công dụng của Vitamin B5 trong mỹ phẩm khi lên da

Có nhiều quan điểm cho rằng Vitamin B5 khá nhạt nhẽo. Nhưng lý do vì sao vẫn có nhiều bác sĩ tin dùng, trong đó có cả các bác sĩ cố vấn của Twins? Lý do Twins được nghe nhiều từ phía các chuyên gia/bác sĩ là nếu da đang trong trạng thái bình thường, việc sử dụng Vitamin B5 sẽ khó thấy rõ những cải thiện. Nhưng đối với những làn da đang trong tình trạng “nguy cấp”, Vitamin B5 sẽ là một chiến binh âm thầm giúp đỡ cho làn da của chúng ta thông qua những cách sau.

1. Vitamin B5 tăng cường khả năng giữ ẩm cho da

Vitamin B5 không chỉ là chất hút ẩm mà còn là thành phần giữ ẩm hiệu quả. Chúng có khả năng thâm nhập vào các lớp da bên dưới, hút nước từ môi trường ngoài cung cấp cho tế bào, giữ lại độ ẩm sâu trong da và ngăn mất nước qua biểu bì.

Cơ chế hoạt động:

D-panthenol (dạng ancol hay dùng trong mỹ phẩm) khi được hấp thụ vào da sẽ chuyển hóa thành acid có khả năng vận chuyển nước xuống các lớp biểu bì và giữ nước. Do đó, nó sẽ có khả năng cấp nước và giữ ẩm mà không tạo ra màng phim bóng nhẫy gây bí tắc da.

Từ khả năng giữ ẩm này, Vitamin B5 còn giúp sửa chữa hàng rào bảo vệ da (moisture barrier) bị hư hỏng bằng cách làm đầy các khe hở giữa các tế bào da. Qua đó giúp ngăn ngừa trình trạng khô da, bong tróc hiệu quả, duy trì một làn da mềm mại và đủ ẩm. Do đó, thành phần này cực kỳ phù hợp với những bạn có làn da khô, thường xuyên bị kích ứng khi tiếp xúc với thời tiết khô, lạnh.

Một thử nghiệm lâm sàng về khả năng cải thiện tình trạng mất nước xuyên biểu bì (Transepidermal Water Loss – TEWL) của Vitamin B5 cũng đã cho thấy: Vitamin B5 giúp giữ ẩm và duy trì chức năng hàng rào bảo vệ da, làm tăng khả năng giữ nước trong da rõ rệt. Cả ba nhóm người tham gia đều dung nạp tốt sản phẩm chứa Vitamin B5, không có kích ứng nào được phát hiện. Vì vậy, không có nhóm nào phải dừng lại cuộc thử nghiệm sớm.

Nói thêm một chút về mức độ nguy hiểm của tình trạng mất nước xuyên biểu bì, bạn có thể nhìn vào hình bên dưới:

Đây chính là hàng rào bảo vệ đầu tiên cho da của chúng ta, nằm ở lớp sừng – lớp ngoài cùng của biểu bì. Công việc chính của hàng rào thẩm thấu này là bảo vệ da và ngăn chặn các yếu tố gây hại, cân bằng độ ẩm trên da. Và đặc biệt là ngăn cản sự mất nước từ nhiều lớp phía dưới qua da (không bao gồm mất nước sinh lý qua các tuyến bài tiết của da). Hình bên trái đại diện cho hàng rào bảo vệ da khoẻ mạnh, còn bên trái là hàng rào bị tổn thương, xảy ra tình trạng mất nước xuyên biểu bì.

Khi hàng rào thẩm thấu của biểu bì bị tổn thương, da sẽ vô cùng nhạy cảm, dễ bị vi khuẩn xâm nhập, dễ gặp phải tình trạng nhiễm trùng, ngứa, viêm da. Hơn nữa, nếu bạn gãi, chà xát hoặc áp dụng các hình thức kích thích khác, “cửa sổ” biểu bì sẽ tiếp tục mở ra, các chất độc hại (mũi tên màu đỏ) lại càng dễ xâm nhập vào da. Hệ quả xấu nhất là có thể gây ra viêm nhiễm toàn thân.

Bên dưới là hình ảnh minh họa cho tình trạng mất nước xuyên biểu bì của làn da ở các quốc gia khác nhau. Từ trái sang: Trung Quốc, Người da trắng, Người Ấn Độ, Người châu Phi da đen. Thang đo từ 15-80 dùng để đánh giá độ ẩm trong da (được đo bằng dụng cụ đo corneometer). Thang đo từ 5 – 40 đại diện cho giá trị TEWL (mất nước xuyên biểu bì). Màu xanh đại diện cho tình trạng da tốt và màu đỏ là tình trạng da bị suy yếu.

Nguồn nghiên cứu: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26221966/

Qua đó có thể thấy, mất nước xuyên biểu bì là một vấn đề vô cùng phức tạp, diễn ra trên nhiều vùng da khác nhau, ở nhiều đối tượng khác nhau. Việc có được một quy trình với hoạt chất giúp giảm thiểu tình trạng này là vô cùng quan trọng. Điển hình là Vitamin B5.

2. Vitamin B5 trong mỹ phẩm giúp giảm viêm và giảm kích ứng

Nếu chú ý, bạn sẽ phát hiện Vitamin B5 là thành phần được tìm thấy trong rất nhiều loại kem chống nắng, kem thoa sau khi xăm cũng như các sản phẩm trị kích ứng da nhẹ do phát ban hoặc côn trùng cắn.

Điều này là bởi Vitamin B5 đã được chứng minh có tác dụng chống viêm, giúp giảm các tình trạng kích ứng, điển hình như ngứa, mẩn đỏ do tia UV. Nhờ khả năng giữ ẩm, ngăn mất nước xuyên biểu bì, Vitamin B5 giúp củng cố sức đề kháng của hàng rào bảo vệ da. Từ đó các tác nhân gây hại từ môi trường ngoài cũng sẽ khó xâm nhập vào da, hệ miễn dịch cũng không bị kích hoạt tạo ra những phản ứng viêm quá đà.

Năm 2002, một cuộc nghiên cứu về khả năng cải thiện kích ứng của Vitamin B5 (dạng dexpanthenol) nồng độ 3% bôi ngoài da đã diễn ra, với nhóm người tham gia gồm 483 bệnh nhân. Điểm số của các triệu chứng kích ứng được đo theo thang điểm từ 0 – 5 với mức độ nghiêm trọng tăng dần. Kết quả cho thấy rằng: Vitamin B5 giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng kích ứng như khô da, sần sùi, vảy, ngứa, ban đỏ (như hình bên dưới)

3. Tác dụng cải thiện lão hoá của Vitamin B5 trong mỹ phẩm

Trong một nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí khoa học dược lý (Journal of Pharmacological Sciences), Vitamin B5 có khả năng tăng cường sự tổng hợp các yếu tố tăng trưởng tế bào sừng (KGF – Keratinocyte Growth Factor), nguyên bào sợi và collagen.

Trong đó, KGF là yếu tố vô cùng quan trọng giúp gia tăng sự kết nối giữa các tế bào, quá trình sửa chữa lớp thượng bì, thúc đẩy chữa lành vết thương và làm da căng mịn. Còn collagen và nguyên bào sợi sẽ giúp tạo nên sự đầy đặn, căng khoẻ, đàn hồi của làn da.

Đó cũng là lý do Vitamin B5 sẽ giúp cải thiện rõ rệt các dấu hiệu lão hoá như nếp nhăn, da kém săn chắc. Những bạn có làn da khô lão hoá lại càng không thể bỏ qua hoạt chất này.

4. Vitamin B5 cũng có thể hỗ trợ giảm mụn

Vitamin B5 có vai trò tổng hợp coenzyme A – một thành phần quan trọng tham gia vào quá trình tổng hợp axit béo và các hoạt động chuyển hoá của tế bào bên trong cơ thể.

Thông qua việc tổng hợp coenzyme A, Vitamin B5 có thể làm giảm sản xuất dầu thừa. Từ đó hạn chế sự tắc nghẽn lỗ chân lông và ngăn ngừa xuất hiện mụn trứng cá. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin B5 giúp giảm mụn và các vết thâm do mụn để lại. Kết quả ghi nhận “tổng số tổn thương giảm trung bình đáng kể” sau 12 tuần dùng thực phẩm chức năng chứa vitamin B5.

Tuy chưa có quá nhiều nghiên cứu về khả năng này của B5, nhưng kết quả lâm sàng thế này cũng giúp chúng ta có thêm hi vọng.

Tất nhiên Vitamin B5 đường uống sẽ mang lại nhiều thay đổi rõ rệt hơn, nhưng không có nghĩa đường bôi sẽ không có tác dụng gì với mụn trứng cá. Như đã đề cập ở phần 2, Vitamin B5 dùng trong mỹ phẩm còn giúp giảm viêm. Với những trường hợp mụn viêm, Vitamin B5 sẽ giúp điều hoà phản ứng viêm và hỗ trợ làm giảm các vấn đề sưng, đỏ đáng kể.

5. Khả năng chống oxy hoá, góp phần cải thiện vấn đề sắc tố của Vitamin B5

Phản ứng oxy hoá trong tế bào sừng và tế bào hắc tố sẽ gây tổn thương DNA. Điều này sẽ làm tế bào sắc tố melanocyte bị kích thích sản sinh nhiều melanin đến vị trí nhân trên tế bào sừng để bảo vệ DNA. Từ đó gây nên các vấn đề sắc tố như sạm, nám, da tối màu… Do đó, chống oxy hoá cũng là một trong những biện pháp góp phần cải thiện vấn đề sắc tố.

Mà Vitamin B5 còn được biết đến với chức năng thúc đẩy quá trình tổng hợp Glutathione trong da. Đây là thành phần có đặc tính chống oxy hóa mạnh, không chỉ giúp bảo vệ tế bào mà còn ức chế quá trình tổng hợp hắc sắc tố melanin, hỗ trợ làm giảm vấn đề sắc tố hiệu quả.

Xem nghiên cứu chứng minh tại: https://sphinxsai.com/2016/ph_vol9_no7/1/(99-104)V9N7PT.pdf

Kết luận

Vitamin B5 có khả năng dung nạp tốt bởi hầu hết mọi loại da. Không chỉ giúp cấp nước và giữ ẩm, Vitamin B5 còn sở hữu nhiều công dụng tuyệt vời khác cho làn da, đặc biệt là làn da nhạy cảm trong quá trình treatment. Bao gồm ổn định hàng rào bảo vệ da, giảm viêm, hỗ trợ giảm mụn và cải thiện dấu hiệu lão hoá. Mang đến cho bạn một nền da khoẻ mạnh với kết cấu da săn chắc, đàn hồi.

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích và cho bạn một lý do xác đáng để bổ sung hoạt chất đa năng này vào quy trình dưỡng da hằng ngày.

Chúc bạn mãi xinh tươi!